‘İnsanoğlu geri zekalı rolü oynayabilecek kadar zeki yaratıktır.’ Zenon (İtalyan eğitim bilimci)
‘Eğitim, bireyin davranışında kendi yaşantısı yoluyla kasıtlı olarak istendik değişmeler meydana getirme sürecidir.’ (S. Ertürk)
Birey çevreyle bilişsel, duygusal ve devinimsel etkileşimlerle kasıtlı olarak kendinde olmayanı kazanır, eksik olanı tamamlar ve yanlış olanı düzeltir. Toplumsal düzeyde eğitim sistemi kalkınma sürecinin kesintisiz ivmesini oluşturur.
Realist, İdealist ve Pragmatik eğitim felsefelerine bakıldığında, Realist felsefe esasicilik temeline dayanır ve madde, mutlak ve değişmez gerçekliktir. Fen ve doğa bilimleri son derece önemlidir. İnsanın zihni doğuştan boştur (Tabula Rasa), öğrenci soru soramaz, toplumun kültürel değerleri çok önemlidir. İdealist felsefe daimicilik, doğuştan var olan bilgilerin sorgulanarak tanrıya ulaşılmasını hedefler. Din merkezlidir. Öğretmen tanrı gibidir, cezayı reddetmez. Pragmatik felsefede bilgi insanın kendi içinde oluşur, Özneldir, ezberi öğrenme aracı olarak kabul etmez, sorgulayıcı öğrenim üzerine kurulur, sürekli gelişme ve değişimi kabul eder.
Cumhuriyetin ilanından sonra, eğitim ile ilgili sürece baktığımızda, 1927 yılında İbrahim Hakkı Balta’nın ‘Bizim okullarımız ve Düşünme birbirleriyle uyuşmaz’ demiştir. 1928 yılında Atatürk’ün çabalarıyla pragmatik felsefeye göre kağıt üzerinde hazırlanan eğitim sistemi Hasan Ali Yücel Zamanı hariç, uygulamaya hiç aktarılmamıştır.
Hasan Ali Yücel sonrasında da Türk eğitim sistemi öğrenci merkezli değil, öğretmen merkezli olmuştur.
Hayat en büyük okuldur, içine doğduğumuz çevre aile ve toplumdur. Daha sonra ne kadar çok uyarıcıyla karşılaşırsak, eksiklerimizin farkına varıp, bunları gidermek ve ilerlemek için çaba göstermeye başlarız. İlk çabaların motive edilmesi ilerleme ve gelişmeyi sağlar. Bu noktada da öğretmenler belirleyici rol alır. Kendimizle yüzleştiğimizde yeteneksiz olarak kendimizi şartlandırdığımız durumların aslında hep bir öğretmen engeline takıldığıdır esas olan. Özellikle resim, müzik, spor vb. not sistemine dahil edilerek, zevk alınması gereken araçlar değil, öğretmenlerin tatmin edilmesi gereken dersler olur. Herkes profesyonel sanatçı olmak için müzik yapmalıdır, resimle uğraşmalıdır vs. Normal ve özel okullardan ailenin ve öğrencinin özel çabası olmadıkça, bir müzik aletini çalmayı öğrenen kaç kişi vardır acaba?
Teknolojinin evlere girmesiyle seçme şansı artarken temel alanda kültürel gelişime katkı sağlayacak medya ortamının yaratılmamış olması, aydınların (!) katkılarıyla genç neslin gelişim evresinin sekteye uğramasına neden olmuştur. Çevresinden aldığı uyaranlarla bu tür eksikliği kendinde hissetmeyen nesil, doğal olarak bunu giderme ihtiyacı da hissetmeyecektir.
Eğitim sistemi değişmelidir, aklın ve bilimin ışığında. Değişmeyen tek şey değişimdir. Eğitim sistemi üzerine karar vericiler bazen bir mum ışığı kadar ışık verirken, bazıları projektör gibi geleceğe ışık tutmuştur. Amaç, geçmişten ders alarak, şimdinin durum değerlendirmesini yapmak ve geleceği şekillendirmek olmalıdır.
Bugün eleştiri yağmuruna tutulması gereken gençler değil, onların yetiştiği dönemde karar vericiler, medya, aile ve ilk öğretmenleridir.
Halil Cibran’ın dediği gibi, çocuklar bizlerden ileri atılmış oklar gibidir, bizler onların uzaklara gitmesine yardımcı olacak yaylar olabiliriz ancak. Yeter ki projektörleri gözlerine değil, geleceklerine tutalım.
Skycell